جستجو برای شغل مناسب در طول روزها و ماه‌ها، بدون موفقیت، ممکن است باعث شود تا به خاطر دست‌یابی به آرزوهایی که اغلب با امیدواری به دریافت پاداش بالا مرتبط هستند، عجله کنیم و در نتیجه، در معرض آگهی‌های استخدام جعلی قرار بگیریم.
آگهی‌های استخدام با عباراتی مانند “استخدام همراه با پورسانت عالی!”، “استخدام فوری در مراکز دولتی!” و “کار در منزل با درآمد عالی!”، که احتمالاً با آنها آشنا هستید، در درب و دیوار شهر یا در فضای آنلاین گسترده می‌بینیم. حتی ممکن است این آگهی‌های استخدام به ایمیل شما ارسال شوند. اما آیا می‌توانیم به این آگهی‌ها اعتماد کنیم؟
اخیراً یک پیام با عنوان “استخدام در پتروشیمی کاویان” در واتس‌اپ و تلگرام منتشر شد که شامل یک لینک برای ثبت‌نام بود. این پیام بسیار پراکنده شد. آیا به نظر شما این پراکندگی بیش از حد پیام، دلیلی برای اعتماد به این آگهی استخدام موردنظر است؟
هنگامی که وارد لینک ثبت‌نام می‌شویم، برای ثبت‌نام مبلغی درخواست می‌شود و در نهایت به درگاه بانکی هدایت می‌شوید تا مبلغ موردنیاز را پرداخت کنید. این آگهی توسط پلیس بررسی شده است و نشان داده شده است که هیچ ارتباطی بین شرکت پتروشیمی کاویان و آگهی استخدام وجود ندارد. در واقع، تنها یک کلاهبردار توانسته است مبلغ قابل توجهی را جمع آوری کند.
چند سال است که کلاهبرداران آگهی‌های استخدام جعلی را به نام استخدام در شرکتهای معتبر، سازمان‌های دولتی و حتی شرکتهای کوچکتر در روزنامه‌ها، سایت‌های کاریابی و استخدام، و شبکه‌های اجتماعی منتشر می‌کنند و با دریافت وجه به عنوان هزینه ثبت‌نام از افرادی که به دنبال کار هستند، کلاهبرداری می‌کنند.
در این مطلب از دادچی، با روش‌های تقلب و کلاهبرداری در آگهی‌های استخدام آشنا می شویم.
تقلب و کلاهبرداری در استخدام چگونه است؟
کلاهبرداران با شکار اشتیاق کسانی که جویای کار هستند، فرصت‌های شغلی جعلی ایجاد می‌کنند که متقاضیان را فریب می‌دهد تا برای انتخاب شدن و استخدام شدن، اطلاعات شخصی خود را فاش کنند، پول برای متقلبان واریز کنند. متاسفانه، این کلاهبرداری‌ها روز به روز پیچیده‌تر می‌شوند. در اینجا چند نکته برای کمک به شما در ایمن ماندن در طول جستجوی شغل آورده شده است.
امروزه پلتفرمهای مختلفی در دسترس افراد جویای کار برای استخدام است. علاوه بر روش‌های سنتی مثل آگهی‌های استخدامی منتشره در روزنامه‌ها و مراجعه حضوری به موسسات کاریابی می‌توان از طریق آنلاین هم پیگیر اخبار استخدام در سایت‌هایی مثل سازمان سنجش کشور شد. از سویی به اشتراک‌گذاشتن فرصت های شغلی توسط پلتفرمهای دیجیتال امکان یافتن مناسبترین گزینه برا کارجو را ساده‌تر کرده‌است.
شبکه‌های اجتماعی مثل اینستاگرام، لینکدین، فیسبوک هم شرایط را برای اشتراک گذاشتن رزومه و پیگیری فرصت‌های شغلی تسهیل کرده‌است. سایت‌ها و اپلیکیشن‌هایی مختلف کاریابی امکان جدیدی هستند که با عضویت در آنها و ثبت رزومه خود می‌توانید کار پیدا کنید. ایران استخدام، ایران تلنت، دیوار، جابینجا، جاب ویژن، آی استخدام و کاربوم از معروفترین سایت‌های کاریابی در ایران هستند که هر کدام با توجه به ویژگی‌های خود مناسب قشری از کارجویان برای کاریابی هستند.
با علم بر این فرصت‌های انتشار آگهی استخدام، کلاهبرداران با شکار اشتیاق کسانی که جویای کار هستند، فرصت‌های شغلی جعلی ایجاد می‌کنند که متقاضیان را فریب می‌دهد تا برای انتخاب شدن و استخدام شدن، اطلاعات شخصی خود را فاش کنند و پول برای متقلبان واریز کنند. متاسفانه، این کلاهبرداری ها روز به روز پیچیده تر می شوند. در اینجا چند نکته برای کمک به شما در ایمن ماندن در طول جستجوی شغل آورده شده است.
تقلب و کلاهبرداری در حین استخدام، معمولاً از طریق خدمات آنلاین از جمله ایمیل‌های استخدام جعلی، پیامک‌های جعلی، آدرس‌های اینترنتی جعلی (وب‌سایت‌ها)، حساب‌های کلاهبرداری در شبکه‌های اجتماعی، خدمات استخدام آنلاین مانند لینکدین یا ایمیل‌های ناخواسته که ادعا می‌کنند از طرف افراد شناخته شده هستند رخ می‌دهد.
نشانه‌های کلاهبرداری در استخدام
۱. درخواست پول از شما برای استخدام
اینکه از شما خواسته می شود برای پرداخت هزینه‌هایی مانند: مواد آموزشی، از قبل پول ارسال کنید،یک تکنیک کلاهبرداری رایج در آگهی‌های استخدام است.
به زبان ساده، برای یک کارفرمای احتمالی پول واریز نکنید. کارفرمایان قانونی و مدیران استخدامی نیازی به هزینه کردن شما برای درخواست کار ندارند یا از شما انتظار ندارند برای آموزش هزینه کنید.
شاید بد نباشد که نمونه یک کلاهبرداری برای استخدام را باهم مرور کنیم:
«کلاهبردار از فرد جویای کار می‌خواهد هر روز یک فایل صوتی را پیاده کند و به صورت تایپی تحویل بدهد، اگر کار تایپ خوب باشد و سرعت بالایی داشته باشد و جزو ده نفر اولی باشد که فایل را می‌فرستد پس میتواند حقوق بگیرد. تا اینجا ممکن است مشکلی نباشد اما شرایط بعدی این است که فایل صوتی که باید پیاده کند پولی است! یعنی جویای کار اول باید پولی واریز کند تا دسترسی برای دانلود فایل صوتی داشته باشد.»
این ترفندی است که کلاهبرداران به کار می‌برند تا از شما کلاهبرداری کنند بدون اینکه شغلی در کار باشد. حتی اگر این افراد فاکتور پرداخت حقوق هم به شما نشان بدهند، قابل اعتماد نیستند. هیچ شرکت معتبری برای استخدام پول دریافت نمی‌کند.
- کلاهبردار ممکن است، با جلب اعتماد جویای کار و فریب او با درآمد عالی حتی بگوید مبلغی هم که دریافت شده در اولین حقوق دریافتی پس می‌دهند.
- لطفاً توجه داشته باشید که پرداخت پول برای خدمات جستجوی شغل توسط بنگاه‌های کاریابی یا سایت‌های تخصصی کاریابی با ارسال پول به کارفرما برای یک گرفتن یک شغل متفاوت است. یک پلتفرم جستجوی کار بدون کلاهبرداری برای کمک به کارجویان خدمات ارائه می‌دهد و در قبال آن دستمزد می‌گیرد. از سوی دیگر، کارفرمایانی که از قبل برای درخواست یا شروع کار در شرکت درخواست پول می کنند، قانونی نیستند.
۲. درخواست‌های اولیه برای اطلاعات حساس
اطلاعات حساس (مانند شماره تامین اجتماعی یا اطلاعات حساب بانکی شما، تصویر کارت ملی، تصویر گواهینامه) هرگز نباید در شروع استخدام از شما درخواست بشود. در نهایت، کارفرمای شما برای ثبت نام نیرو در لیست مالیات و بیمه و مزایا به این اطلاعات نیاز خواهد داشت، این اطلاعات پس از استخدام شما و برای بستن قرارداد نیاز است نه در روزهای اول!
- در روزهای اولیه استخدام فقط رزومه شما مهم است، بنابراین به هر استخدام کننده‌ای که به عنوان بخشی از فرآیند استخدام از شما اطلاعات شخصی می‌خواهد مشکوک باشید.
- البته در نظر داشته باشید اگر کارفرما برای یک پروژه آزمایشی قبل از استخدام به شما پول می‌پردازد (که اتفاق می‌افتد)، حداقل به راهی برای ارسال پرداخت به شما نیاز دارد و در این صورت درگیر کلاهبرداری نیستید.
۳. استفاده متقلبانه از اطلاعات شرکت
قبل از پاسخ دادن به شرکتی که هرگز نامش را نشنیده‌اید، دقیق‌تر فکر کنید دوباره فکر کنید.
وقتی شرکتی را جستجو می‌کنید و اطلاعات دقیق آن را پیدا نمی‌کنید ممکن است این شرکت مجوز فعالیت نداشته باشد و وقتی اعتباری ندارد صرفا دنبال فرد موجهی مثلا برای فروش محصولات می‌گردد. بدانید که احتمالا اگر استخدام چننین شرکتی هم بشوید و کار به طور موفق پیش برود هم از حقوق خبری نیست!
حتی ممکن است این شرکت هنگام انتشار آگهی استخدام به دروغ از عنوان «دارای تاییدیه از پلیس فتا» هم استفاده کند. دقت کنید هر تصویری که نشان‌دهنده مجوز از پلیس فتا است یا از عنوان «دارای تاییدیه از پلیس فتا» استفاده کرده است، جعلی است چرا که پلیس فتا اصلا مجوزی برای فعالیت تجاری، فرهنگی و غیره در فضای مجازی صادر نمی‌کند!
یادتان باشد این شگرد کلاهبرداری صرفا برای شرکتهای شهرهای بزرگ نیست بلکه این کلاهبرداری در شهرهای کوچک و غیر مرکز استان هم زیاد اتفاق می‌افتد.
نکته مهم این است که تشخیص همه کلاهبرداری‌ها آسان نیست. کلاهبرداران می‌توانند برای قانع کردن کارجو که این آگهی استخدام معتبر است بدون اجازه از نام و لوگوی یک شرکت معروف، استفاده کنند.
۴. آدرس عمومی ایمیل شرکت
ایمیل استخدام‌کننده از طریق ایمیل شخصی (یا سازمانی شخصی!) ارسال می‌شود و ادعا می‌کند که شما را از طریق رسانه‌های اجتماعی یا رزومه شما در یک هیئت شغلی پیدا کرده‌اند. آیا باید مشکوک بود؟
به طور کلی، استخدام کنندگان به جای آدرس ایمیل شخصی، از ایمیلی با لوگوی شرکت یا از حساب کاربری رسانه‌های اجتماعی شرکت برای برقراری ارتباط با کارجویان استفاده می‌کنند. اما کلاهبرداران بیشتر از ایمیل‌های شخص استفاده می‌کنند. برخی از کلاهبرداران حتی با استفاده از لوگو و اطلاعات شرکتهای معروف در ایمیلشان، وانمود می‌کنند که از یک شرکت معروف هستند؛ مثل موردی که قبل‌تر درباره شرکت کاویان مثال زدیم. این ادعای دروغین و استفاده جعلی از نام شرکتهای معتبر باعث می‌شود تا بتوانند کارجو را برای مصاحبه متقاعد کنند.
بنابراین، وقتی ارتباطات خارج از پلتفرمهای مرسوم اتفاق می افتد، باید آدرس ایمیل فرستنده را بررسی کنید و مشکوک شوید و حتی با شرکت تماس تلفنی بگیرید و درباره اعتبار آگهی استخدام بررسی لازم را انجام دهید.
در یک شگرد جدید کلاهبرداران با انتشار آگهی جعلی استخدام شرکت معروفی با عنوان کاری که حقوق و مزایای عالی دارد، شماره تلفنی را برای ثبت نام اعلام می‌کنند که بعد از تماس جویای کار او را دعوت به تحویل اصل مدارک می‌کنند. در نهایت با کشاندن جویای کار به محلی خلوت از او زورگیری می‌کنند.
با این اوصاف، ارسال یک ایمیل به‌ظاهر قانونی و واقعی هم برای کلاهبرداران بسیار آسان است. پس وقتی شک دارید، پاسخ ندهید. در عوض، مستقیماً به وب سایت شرکت بروید و صفحه شغلی آنها را بررسی کنید.
۵. مراحل استخدام فقط با استفاده از متن و چت آنلاین انجام شود
با پیشرفت فناوری، کلاهبرداری‌ها هم پیشرفته‌تر می‌شوند. برخی از کلاهبرداری‌های استخدامی به متن‌ها یا چت‌های آنلاین منتقل شده‌اند.
قبل از کلیک بر روی پیوند یا پذیرش دعوت نامه، بیشتر دقت کنید. اکثر شرکتهای قانونی برای استخدام از طریق متن تماس نمی‌گیرند، مگر اینکه قبلاً در سایت شرکت درخواست داده باشید و پیام‌های متنی را دریافت کرده باشید.
همین امر در مورد استفاده از پلتفرمهای چت نیز صدق می‌کند. اگرچه برخی از شرکت‌ها چت آنلاین را بخشی از فرآیند مصاحبه قرار می‌دهند (مثلاً اگر قرار است جویای کار ادمین چت آنلاین مشتری باشد)، معمولاً کل فرآیند درخواست و مصاحبه با چت برگزار نمی‌شود.
۶. اگر روند استخدام بسیار آسان است، احتمال کلاهبرداری بیشتر است!
احساس خیلی خوبی است که یک شرکت خیلی زود رزومه شما را ببیند و پیگیر استخدامتان شود. ظرف یک ساعت پس از درخواست با شما تماس می‌گیرد و نیازی به مصاحبه یا بررسی مراجع ندارد. اما همان‌طور که گفته می‌شود، اگر این فرآیند استخدام بسیار سریع پیش می‌رود و سهل‌گیرانه است احتمال کلاهبرداری در آن وجود دارد.
حتی به عنوان مثال در شگردی، کلاهبرداران با انتشار آگهی استخدام یک روزه در صرافی‌ها، مدارک شخصی جویای کار را می‌گرفتند و با استفاده از اطلاعات شخصی آنها ارز مسافرتی دریافت کرده‌اند.
استخدام کنندگان قانونی می‌خواهند رابطه‌ای برقرار کنند که در آن هر دو طرف در مورد یکدیگر اطلاعات بیشتری به‌دست بیاورند و امکان استخدام را بررسی کنند. آنها از تمام مراحل فرآیند استخدام صرفاً به این دلیل که پروفایل لینکدین یا رزومه خوبی دارید، نمی‌گذرند.
پس قبل از پاسخ دادن، مطمئن شوید که درباره شرکت به خوبی تحقیق کرده‌اید:
- وب سایت شرکت را با پیدا کردن آن به تنهایی، نه از طریق پیوند ارائه شده، بررسی کنید.
- با شبکه ارتباطی خود بررسی کنید تا ببینید آیا کسی چیزی در مورد شرکت می‌داند یا خیر
دیگر نشانه‌های هشدار دهنده کلاهبرداری در استخدام
- پیام به شخص شما ارسال نشده است و به چندین نفر ارسال شده است.
- پیام آدرس خیابان ندارد، فقط صندوق پستی یا آدرس ایمیل دارد.
- فرستنده پیام از یک آدرس ایمیل رایگان مانند Yahoo، Live، Hotmail یا Gmail استفاده می‌کند.
- دریافت ارتباطات ناخواسته و/یا پیشنهادات برای مشاغلی که برای آنها درخواست نکرده‌اید.
- درخواست اطلاعات مالی برای راه اندازی حساب شرکت یا واریز مستقیم.
- بدون اینکه کسی رزومه شما را ببیند یا با شما صحبت کند یا در عرض چند دقیقه پس از درخواست، کاری به شما پیشنهاد شود و سپس از شما خواسته شود که برای آموزش پول ارسال کنید یا یک هفته آزمایشی رایگان انجام دهید.
- پیشنهاد شغل ساده با حقوقی که بسیار بیشتر از عرف است!
- یک آگهی استخدامی بد نوشته شده پر از اشتباهات گرامری و غلط املایی.
- شرح شغل مشخص نیست و نیازی به مهارت‌ها، صلاحیت‌ها یا تجربه قبلی ندارد.
- دریافت ویروس‌ها یا بدافزارها به رایانه‌ها و/یا دستگاه‌های تلفن همراه متقاضی از طریق پیوست‌ها یا پیوندهای موجود در آگهی شغلی یا سایر ارتباطات.
- ترغیب کاربران به تلاش برای ورود به حساب‌های جعلی؛ مشابه طرح‌های فیشینگ که در آن کلاهبرداران اطلاعات وارد شده در سایت جعلی را ضبط کرده و از آن برای ورود به حساب واقعی استفاده می‌کنند.
اقدامات مهم هنگام جست‌وجوی شغل
- از ایمیل‌های احتمالی فیشینگ و تماس‌های تلفنی کسب‌وکارها یا موسساتی که اطلاعات شخصی شما را درخواست می‌کنند، آگاه باشید. از باز کردن پیوست‌های فرستندگان ناشناس از طریق ایمیل یا رسانه‌های اجتماعی خودداری کنید.
- نرم افزار آنتی ویروس نصب کنید و آن را به روز نگه دارید.
بهترین دفاع شما در برابر کلاهبرداری های حین استخدام چیست؟
- نام شرکت را جستجو کنید. آنچه را که پیدا می‌کنید با اطلاعات ارسال شده برای شما مقایسه کنید. به وب سایت شرکت مراجعه کنید. نشانی اینترنتی یا آدرس وب شرکت را بررسی کنید – آیا دقیقاً با آنچه ارسال شده‌اید مطابقت دارد؟ کلاهبرداران از تنوع متفاوتی از آدرس وب سایت استفاده می‌کنند.
- یادتان باشد تا زمانی که تحقیقات خود را انجام نداده‌اید و مطمئن نشده‌اید کارفرما و شغل قانونی هستند، نباید از هیچ اطلاعات تماسی در آگهی استخدام یا در وب سایت استفاده کنید.
منبع: divar
